Ndikimi i natyrës në trurin tonë

Truri dhe trupat tanë janë formësuar dhe po formësohen vazhdimisht nga mjedisi ynë. Ndërsa peizazhi i tokës po ndryshon më shpejt se kurrë për shkak të ndikimit njerëzor, është bërë më e rëndësishme se kurrë të kuptojmë marrëdhënien që kemi me natyrën. Edhe pse ne si specie jemi të aftë ta përshtatim shumë sjelljen tonë në mënyrë që të lulëzojmë në mjediset tona moderne, truri dhe fiziologjia jonë janë trashëguar nga paraardhësit tanë që evoluan në kushte shumë të ndryshme. Prandaj, është e rëndësishme të pranojmë se si na ndikojnë si natyra ashtu edhe mungesa e saj. Biologu me ndikim Edward O. Wilson propozoi që kontakti me natyrën është një nevojë universale dhe themelore njerëzore, dhe jo një çështje preference kulturore ose individuale. Është sugjeruar që truri ynë ka evoluar për të preferuar të jetojë midis një diversiteti të lartë të jetës bimore dhe shtazore për ushqim dhe burime, bimësi të lartë për strehim dhe mbrojtje, dhe burime natyrore uji për pirje dhe larje. Natyrisht, meqenëse ne sot jetojmë në rrethana shumë të ndryshme, gjithnjë e më urbane, mungesa e këtyre elementëve është e detyruar të na ndikojë

Kur krahasohet me mjediset urbane, shfaqet një preferencë dërrmuese ndaj peizazheve natyrore midis njerëzve, pavarësisht nga ndryshimet kulturore ose variablat e tjera demografike. Kjo mund të shihet edhe në aktivitetin e trurit. Shikimi i peizazheve natyrore aktivizon zonën e trurit që shoqërohet me kënaqësinë. Nga ana tjetër, peizazhet urbane nuk e shkaktojnë këtë efekt të këndshëm. Përveç kësaj, përdorimi i elementëve artificialë në këto mjedise që bën që ndikimi pozitiv i peizazhit të bjerë ndjeshëm. Një interpretim propozon që këto efekte rrjedhin thjesht nga tërheqja vizuale e natyrës; shumë njerëz i gjejnë elementët natyrorë estetikisht të këndshëm. Teoria biofilike, megjithatë, tregon një mekanizëm më të thellë, të pavetëdijshëm: preferenca jonë për mjediset natyrore ka të ngjarë të formohet nga sa të aftë i perceptojmë ato si të jenë në ofrimin e restaurimit psikologjik dhe lehtësimit nga stresi. Në të kundërt, mungesa e bimëve dhe elementëve të tjerë natyrorë mund të sinjalizojë një mjedis të pasigurt dhe të bëjë që truri ynë të shkaktojë reagime stresuese. Kjo nënkupton që edhe njerëzit që pretendojnë se nuk interesohen për natyrën ose bimët mund të ndikohen negativisht nga mungesa e tyre. Kështu, reagimi i trurit ndaj mungesës së natyrës mund të funksionojë në një nivel krejtësisht të pavetëdijshëm.

Kur përballemi me diçka nga e cila kemi frikë, përjetojmë një reagim fizik. Rrahjet e zemrës dhe frymëmarrja na shpejtohen, muskujt tanë tendosen dhe procesi ynë i tretjes ngadalësohet. Kjo shkaktohet nga aktivizimi i sistemit tonë nervor simpatik (SNS) dhe njihet si reagimi "lufto ose ik" ose reagimi akut ndaj stresit. Qëllimi i këtij reagimi është të na përgatisë për një situatë sfiduese, qoftë përballja me kërcënimin apo shpëtimi prej tij. Së bashku me reagimin "pusho dhe tret" të sistemit nervor parasimpatik, sistemi ynë nervor autonom mban një ekuilibër midis stresit dhe rikuperimit. Megjithatë, kur sistemi nervor autonom çekuilibrohet, kjo mund të çojë në stres kronik dhe në atë që njihet si ngarkesë alostatike. Aktivizimi i përsëritur ose i zgjatur i përgjigjes ndaj stresit shkakton konsumim fiziologjik për shkak të ekspozimit të vazhdueshëm ndaj hormoneve të stresit, siç janë adrenalina dhe kortizoli. Adrenalina nxit reagimin e menjëhershëm dhe akut ndaj stresit, ndërsa kortizoli çlirohet më në mënyrë të qëndrueshme gjatë gjithë stresit të vazhdueshëm.

Një mori studimesh konfirmojnë se si stresi kronik afatgjatë ndikon negativisht në shëndetin dhe mirëqenien tonë, duke shkaktuar gjendje të tilla si presioni i lartë i gjakut, sëmundjet e zemrës, diabeti i tipit dy, dëmtimi metabolik dhe problemet e shëndetit mendor. Shkaqet e zakonshme të stresit kronik rrjedhin nga mjedisi ynë modern dhe stili i jetës me ritëm të shpejtë, të cilat të dyja mund të jenë psikologjikisht të vështira. Puna, veçanërisht, është një nga kontribuesit më të rëndësishëm të stresit dhe sëmundjeve që lidhen me stresin. Prandaj, mjedisi i brendshëm i punës ka padyshim nevojën më të madhe për ndërhyrjen e natyrës.

Teoria e Rimëkëmbjes nga Stresi (SRT) propozon që mjediset natyrore jo-kërcënuese nxisin rimëkëmbjen fiziologjike dhe relaksimin përmes përgjigjeve të lindura, adaptive të lidhura me mbijetesën dhe ndjenjat e sigurisë. Për shkak të këtij efekti restaurues, ne jemi gjithashtu të aftë të performojmë më mirë në detyrat që kërkojnë vëmendje selektive, d.m.th. aftësinë për të kontrolluar shpërqendrimet përmes përdorimit të mekanizmave frenues. Vëmendja selektive është thelbësore për performancën njohëse, rregullimin emocional dhe kujtesën afatshkurtër. Ekspozimi ndaj natyrës përmirëson shumë aspekte të shëndetit dhe mirëqenies së njeriut, dhe gjithashtu mund të jetë një mënyrë e dobishme për të përmirësuar përqendrimin, performancën, produktivitetin dhe aftësitë njohëse. Terapia e bazuar në natyrë përdoret tashmë në mënyrë efektive për të trajtuar gjendje të ndryshme të lidhura me këto sfida.

Studimet kanë treguar se kontakti me natyrën përmirëson përqendrimin tek fëmijët me vështirësi në vëmendje, u sjell dobi grave shtatzëna dhe ndikon në përmirësimin më shpejt të shëndetit të të sëmurëve.

Lëreni trurin tuaj të marrë frymë!

Ekspertët tanë do t'ju ndihmojnë të dizenjoni hapësirën tuaj, ekzistuese apo të re. Konsulta jonë është gjithmonë falas! Na dërgoni një mesazh dhe ne do t'ju kontaktojmë.